Drugs en zwangerschap - Wat is het risico voor je baby? (2024)

Drugsgebruik tijdens de zwangerschap geeft een grotere kans op problemen tijdens de zwangerschap. Ook kunnen er door drugsgebruik van de moeder bij een kind voor en na de geboorte ontwikkelingsstoornissen optreden. Een baby kan bijvoorbeeld met lichamelijke afwijkingen geboren worden, maar kan ook op latere leeftijd een emotionele of cognitieve achterstand hebben.

De gezondheidsrisico’s van drugsgebruik tijdens de zwangerschap voor een kind verschillen per fase en per middel, maar het is hoe dan ook nooit veilig om tijdens je zwangerschap drugs te gebruiken.

Heb je als je zwanger bent drugs gebruikt, dan is het zeker verstandig om dit aan je verloskundige, huisarts of gynaecoloog te zeggen. Deze kan dan het verloop van je zwangerschap en de ontwikkeling van je baby in de buik extra goed in de gaten houden. Wees niet bang voor hun oordeel, de gezondheid van je kindje (en die van jou) is het allerbelangrijkst!

Het zwangere vrouwenlichaam heeft een vernuftig systeem. Als er in de eerste weken tijdens de allervroegste ontwikkeling van het embryo iets misgaat, bijvoorbeeld door afwijkende celdeling als gevolg van drugsgebruik door de moeder, dan zal er meestal een miskraam volgen.

Als de zwangerschap wel doorgaat, kan de baby ook gewoon gezond zijn, maar het risico op afwijkingen wordt door drugsgebruik wel groter. Het risico neemt bovendien toe als de moeder meer en vaker drugs gebruikt.

Drugsgebruik heeft invloed op de vruchtbaarheid van vrouwen, maar natuurlijk ook op die van mannen. Als je zwanger wilt worden is het dus belangrijk om allebei een gezonde levensstijl te volgen.

Voor mannen geldt dat zij het beste minstens drie maanden van tevoren stoppen met drugs- maar ook alcoholgebruik. Spermacellen kennen namelijk een vernieuwingscyclus van drie maanden.

Bij vrouwen ligt het anders. Eicellen worden al voor de geboorte aangemaakt in de eierstokken. Daarom is het voor de gezondheid van de eicel in principe genoeg om een paar weken voor de bevruchting te stoppen met drugs- en alcoholgebruik. Maar bij voorkeur stop je natuurlijk eerder hiermee, want voor een gezonde zwangerschap heb je meer nodig dan alleen een gezonde eicel. Je lichaam kan maar beter helemaal in goede conditie zijn.

Nadat de spermacel en de eicel door bevruchting zijn versmolten, reist de bevruchte eicel via de eileider naar de baarmoeder. Daar nestelt deze zich in. Drugsgebruik kan directe invloed hebben op dit hele proces.

Bij de reis van de bevruchte eicel door de eileider spelen de trilharen in de eileider een belangrijke rol. Drugsgebruik kan het functioneren hiervan beïnvloeden, waardoor de eicel niet op tijd in de baarmoeder aankomt voor de innesteling. Ook kan de bevruchte eicel in de eileider blijven steken. Er kan dan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap ontstaan, wat heel gevaarlijk en pijnlijk is.

Komt de bevruchte eicel goed en wel in de baarmoeder terecht, dan kan het door drugsgebruik gebeuren dat het slijmvlies van de baarmoederwand nog niet dik genoeg is voor de innesteling van de bevruchte eicel, met een miskraam als gevolg.

Al meteen na de bevruchting begint de bevruchte eicel met groeien door celdelingen. De innesteling in de baarmoeder gebeurt na ongeveer een week. In de vier weken erna worden de belangrijkste organen van het kindje gevormd: hersenen, hart, nieren, ogen, oren en zelfs de aanleg van het gebit. Na zeven weken is een baby in de buik al een echt minimensje met handen en voeten met vingers en tenen.

Zeker de eerste weken van een zwangerschap vormen een heel gevoelige periode. Dat komt doordat alles wat in deze periode fout gaat, (ernstige) gevolgen heeft voor een kind. Drugsgebruik in deze periode kan leiden tot bijvoorbeeld een verstoorde ontwikkeling van organen, zoals hart en hersenen.

Na de eerste weken zijn alle organen van een baby gevormd. Hierna groeien ze alleen nog maar. De hersenen en het zenuwstelsel ontwikkelen zich echter nog verder gedurende de hele zwangerschap en ook na de geboorte nog. In de hele periode tot aan de geboorte kunnen drugs dus nog invloed hebben op de baby.

De placenta zorgt ervoor dat voedingsstoffen en zuurstof van het bloed van de moeder naar het bloed van het kind worden gebracht. Andersom worden afvalstoffen en CO2 van het bloed van het kind naar het bloed van de moeder gebracht.

Het bloed van het kind en dat van de moeder komen hierbij nooit rechtstreeks met elkaar in contact. De placenta vormt een soort barrière hiertussen en laat sommige stoffen wel door en andere niet.

Veel drugs en alcohol, maar bijvoorbeeld ook veel medicijnen, kunnen door deze barrière heen. Ze komen dan via het bloed van de moeder in het kind terecht. Ons volwassen lichaam is meestal in staat om schadelijke stoffen af te breken en uit te scheiden, maar bij een baby in de buik is dit systeem nog volop in ontwikkeling. Daarom is het voor de baby extra gevaarlijk om schadelijke stoffen binnen te krijgen.

(Recreatief) gebruik van alcohol of drugs door de ouders hoeft niet altijd direct een negatieve invloed op een kind te hebben. Zolang natuurlijk een kind zelf het middel maar niet binnenkrijgt via moedermelk en als de ouders gewoon aan hun zorgtaken voldoen.

De grens tussen recreatief drugsgebruik en verslaving is echter dun. Drugs zijn, net als alcohol en roken, gewoon snel verslavende middelen. Hoe je als ouder hiermee kunt worstelen, is te lezen in een interview dat wij hadden met een moeder die weleens drugs gebruikt: 'Mama aan de speed'.

Voor je kind zorgen terwijl je een verslaving hebt, kan leiden tot moeilijke of onmogelijke situaties. Een verslaving kan er namelijk voor zorgen dat je erg op jezelf gericht bent. Het kan bovendien je persoonlijkheid en je beoordelingsvermogen veranderen.

Drugsproblematiek kan ook gepaard gaan met problemen op andere vlakken, bijvoorbeeld in je relatie, op werk of op financieel gebied. Het kan dan heel moeilijk zijn om nog genoeg aandacht voor je kind op te brengen.

Meer informatie over drugsgebruik en de risico’s ervan kun je vinden op de website van Drugsinfo, een onderdeel van het Trimbos-instituut. Dit instituut wil de geestelijke gezondheid verbeteren door het delen van kennis, onder andere over het gebruik van tabak, alcohol en drugs.

Heb je moeite met stoppen met drugsgebruik in je zwangerschap, praat hier dan over met je huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Ook kun je altijd, anoniem, terecht bij de informatielijn van Drugsinfo, de drugsinfolijn.

Op werkdagen kun je daar van 13.00 tot 17.00 chatten met een medewerker van de Alcohol en Drugs Infolijn of medewerker van een instelling voor verslavingszorg.

Je kunt je vraag ook stellen aan de Alcohol en Drugs Infolijn via telefoon (0900-1995) of mail (vraagbaak@infolijnen.nl).

Ontdek het leukste geboortekaartje voor jou!

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Babynaam

Hoe blijf je gezond en blijf je sporten tijdens je zwangerschap? Als je zwanger bent, beleef je een spannende periode in je leven. Groeit de baby goed? Is het gezond? Ook je eigen gezondheid is heel belangrijk. Denk aan gezond eten tijdens je zwangerschap. Lees onze beste artikelen en blogs:
Zwanger en gewicht »
Zwanger met flink overgewicht »
Zwanger en hard gevallen? »
Vergelijk buiken zwanger »
Buikomvang groei zwangerschap »
Zwanger geen chips en friet »
Zwangerschap Suikertest »

• Gezond eten Schijf van Vijf
• Tattoo zetten zwangerschap
• Drugs en zwangerschap
• Blog: Zwangerschap en diabetes
• Hoeveel kom ik aan?
• Zwanger: Wat mag ik?
• Tips bij ochtendmisselijkheid
• Haar verven gevaarlijk?
• Blog: Ons sterrenkindje deel 3
• Boeken over voeding
• Blog: Hydrothorax LUMC
• Blog: Ziekenhuis stuurt haar weg
• Blog: Van buikje naar grote buik
• Meest voorkomende food craving
• Blog: De 10 dikke buik ongemakken
• Zikavirus zwangerschap
• Chlamydia symptomen vrouw
• Waarom vergeet ik alles?
• Blog: Heerlijk rond en gezond
• Let op je ademhaling

Ben je ook in maart 2025 uitgerekend? Dan zit je hier goed! De geboorteclub maart 2025 is een forum voor jou om nuttige informatie en leuke of emotionele verhalen met elkaar te delen.

• Geboorteclub maart 2025

Het runnen van een huishouden kan soms aanvoelen als een fulltimebaan. Van met de stofzuiger de kamer door tot boodschappen doen, er is altijd wel iets te doen. Maar maak je geen zorgen

• Tijd voor opruimen?

Vul de voornamen van alle gezinsleden in en zie direct of de gekozen babynaam deze voornamen hoort. In hoeverre past de gekozen babynaam bij jullie voornamen?

• Doe de test

• Meld je ook aan

1. Jongensnamen »
2. Online zwangerschapstest »
3. Ik ben zwanger Welkom »
4. Uitslag online zwangertest »
5. Zoek op de website »
6. Favoriete babynaam generator »
7. Meisjesnamen »
8. Cliëntenpanel Geboortezorg »
9. Meer dan 40 weken zwanger »
10. Anagram en naamvarianten »